Czy posyłać sześciolatki do szkoły?

Wakacje się już kończą i powraca temat sześciolatków w szkole. Postanowiłam wypowiedzieć się na ten temat. W końcu  temat mi bliski i czuję się specjalistką w tej dziedzinie.
Jestem nauczycielką nauczania początkowego ( zintegrowanego, pedagogiki wczesnoszkolnej - jak zwał, tak zwał). Zatem pracuję z takimi właśnie dziećmi.
Jestem też matką, która swoją najstarszą latorośl posłała niegdyś do szkoły w wieku sześciu lat. A zatem znam problem z różnych pozycji patrzenia i perspektywy czasu.

Kiedyś oglądałam konferencję z udziałem premiera, pani minister edukacji i zaproszonych gości. Ekspertem była super niania, Dorota Zawadzka. Bardzo cenię tę panią, jej wiedzę oraz pomysły  w radzeniu sobie z małymi dziećmi.
Niestety, po tym programie, moja fascynacja tą osobą zmalała niemal do zera. Dlaczego? Zaraz wyjaśnię.

Małe dziecko jest niczym gąbka, chłonie wiedzę, chce poznawać świat i czerpie przyjemność z uczenia się, szybko się  przy tym uczy - TO JEDYNA KWESTIA, Z KTÓRĄ W PEŁNI ZGADZAM SIĘ  z uczestnikami  dyskusji po stronie rządu.
Postawię zatem pytania:
Czy to wystarczy, aby posłać dziecko do szkoły?
Czy polskie szkoły faktycznie są przygotowane na przyjęcie sześciolatków?
Czy reforma przygotowana przez ministerstwo działa na korzyść dziecka?

Zacznę od tego, że nie jestem przeciwna posyłaniu dzieci sześcioletnich do szkoły, pod warunkiem,że osiągnęły pełną dojrzałość szkolną.  To właśnie dojrzałość szkolna powinna być podstawowym wyznacznikiem, czy dziecko może podjąć wyzwania szkolne, czy też nie.
JESTEM PRZECIWNICZKĄ KRYTERIUM , JAKIE POSTAWIŁO MINISTERSTWO:  naukę w pierwszej klasie od 2014 r podejmą wszystkie sześciolatki urodzone od stycznia do lipca 2008 r.

Dlaczego?

Każde dziecko rozwija się indywidualnie i inaczej. W wieku 6 lat zachodzi ogromny proces przemian w różnych sferach: somatycznej, motorycznej,intelektualnej, emocjonalnej społecznej itp.... Warto dokładnie przeanalizować właściwości psychofizyczne sześciolatków . Tutaj zrobię to bardzo powierzchownie i ogólnie, a następnie przedstawię stan faktyczny współczesnej polskiej szkoły, ściślej mówiąc, polskiego systemu edukacyjnego.

Rozwój somatyczny:
Następuje rozrost organizmu - a zatem dziecko jest niewytrzymałe na duży wysiłek.
Występują dysproporcje w budowie ciała - dziecko męczy jednostajna pozycja, monotonny ruch....
Następuje wzmocnienie kośćca - łatwo można wytworzyć wadliwą postawę ciała, bowiem kościec jest giętki, wrażliwy, słabo zwapniony
Układ nerwowy podatny jest na zmęczenie - należy unikać jednostajnego wysiłku.

Rozwój motoryczny
U dzieci następuje zwiększona ruchliwość - należy zapewnić odpowiednią przestrzeń i przyrządy

Motoryka mała:

Dzieci mają wciąż silne napięcie mięśniowe rąk ( palców, nadgarstka, przedramienia i barków), stąd niechęć wielu dzieci do pisania.  Pismo wówczas jest niekształtne, nie mieści się w liniaturze itp...

Uwaga jest jeszcze mimowolna, skoncentrowana na bodźcach silnych. Czas trwania uwagi aktywnej wynosi około 15 minut. 

Wąski zakres i brak podzielności uwagi utrudnia jednoczesne ujmowanie wielu spostrzeganych przedmiotów.

Myślenie: konkretno - obrazowe

Rozwój emocjonalny - dzieci są wyjątkowo wrażliwe na ocenę ich osoby.

A jak to się ma do polskiej szkoły?
Co prawda nauczyciele starają się brać pod uwagę wyżej wymienione  właściwości, jednakże ... no właśnie, jednakże....
W salach lekcyjnych, wedle przykazań ministerstwa, znajdują się kawałki wygładzin zwanych dywanami. Dzięki temu ławki zostały ściśnięte, a dzieci mają mniej miejsca wokół siebie przy stolikach.  Na dywanie siedzą poupychane jak muchy, ocierają się wzajemnie o siebie i przeszkadzają sobie nawzajem.. Zapewne nie jest to swobodna, sprzyjająca nauce pozycja.
Dywan jest zbyt mały albo dzieci zbyt dużo, albo... albo sale za małe... coś tutaj nie pasuje.

Stoliki i krzesełka - hi, hi hi... Kiedy słucham mądrali skrzeczących na prawo i lewo, to coś mi się w kieszeni otwiera.
Nasza szkoła jest nowoczesną szkołą i jako jedna z nielicznych posiada regulowane stoliki, które można dostosowywać do wzrostu każdego dziecka.
Ale co z tego?  Pracujemy w szkole na zmiany ( W jednej sali uczą się dwie, czasami trzy, cztery klasy). Co kilka godzin mamy rotację różnych dzieci w różnym wieku i o różnym wzroście. A zatem codziennie jedną lekcję musiałabym poświęcać na regulowanie  owych stolików ( właściwie, nie ja, ale konserwator - i nie wiem, czy potrafiłby się sklonować tyle razy, aby  w tym samym czasie w innych salach wykonać podobną czynność i jeszcze dopełnić innych obowiązków) i usadzanie dzieci. Niestety takiej lekcji w planie zajęć nikt nie uwzględnił, rozliczana jestem z każdej godziny realizacji podstawy programowej.

Dalej zmieniono podstawę programową, ale tylko powierzchownie w pierwszej klasie. W drugiej i trzeciej jest tyle materiału programowego,że te dzieci ledwie dyszą. Ponadto po każdej klasie ( nawet po pierwszej) dzieci piszą test, a po trzeciej nawet dwa testy..  Testy OBUT -u - są  zaprzeczeniem wszelakich założeń podstawy programowej. Są trudne, zawierają materiał z klasy wyższej i nie wiem, co mają sprawdzać. Chyba mają udowodnić dzieciom, jakie są głupie, a nauczycielom,że źle uczą... Nie oczekujmy od maluchów, aby świetnie radziły sobie z zadaniami z materiału, z którym się nie spotkały, np. dzielenie z resztą - wyrzucone z programu - na teście było; dzielenie liczby dwu, trzycyfrowej przez dwucyfrową - nigdy nie było w programie -  na teście było. W programie ujęto rozwiązywanie prostych zadań tekstowych, na teście pojawiły się złożone, o podwyższonym poziomie trudności, które zwykle serwujemy na konkursach matematycznych... i tak mogłabym wymieniać. Do czego zmierzam...
Nauczyciel znając pomysły naszego ministerstwa, próbuje przygotować dzieci  na tę przygodę i przy tym wyjść z twarzą jako nauczyciel. Pewną presję też czuje od swoich bezpośrednich przełożonych. Testy zewnętrzne jakoby pokazują poziom nauczania w owej szkole. Zatem nie ma czasu na zabawę. Dzieci pracują na lekcji i w domu. Zdolne - dają radę. Dzieci z dysfunkcjami.... dopowiedzcie sobie sami.
W takich realiach sześciolatek, który nie osiągnął dojrzałości szkolnej, na starcie skazany jest na pełną porażkę. Gadanie o indywidualizacji w grupie 25- 29 rozbrykanych, nadruchliwych maluchów jest czystą mrzonką.
Materiał programowy jest obszerny, a tutaj trzeba jeszcze poza program sięgnąć, aby chociaż niektóre coś na owych testach zrobiły.
Trzy lata temu nawet dla pierwszaków był sprawdzian dyrektorski z kaligrafii ( patrz wł. motoryki małej). Głośno krzyczałam - to zrezygnowano z tego typu sprawdzianu, ale kontynuacja jest w postaci konkursu dla chętnych ( powiedzmy).
We współczesnej szkole wszystko podporządkowane jest tym idiotycznym testom, a maluchy należy przyzwyczajać do nich od pierwszego roku nauki, tak nam przynajmniej powtarza władza.

Dziecko sześcioletnie chce się bawić. Ma taką naturalną potrzebę swoistej zabawy w grupie rówieśniczej. Taką możliwość ma w przedszkolu .W szkole jej nie zaspokoi. Wprawdzie stosuje się metody zabawowe podczas lekcji, ale są to zabawy kierowane przez nauczyciela i dostosowane do tematyki lekcji i ograniczone w czasie ( lekcja trwa 45 minut). Nie każde dziecko może więc w określonej zabawie zabłysnąć. Pojawia się stres, poczucie niesprawiedliwości itd... Poza tym czy ktoś widział w szkole zabawki? Jeśli są pojedyncze maskotki, to stanowią dekorację klasopracowni i tyle.
Wymyślono salę zabaw. Ba, nawet wyposażono ją kolorowe chińskie badziewie, które się szybko psuje. Jedna sala na 10 klas ( jak u nas 1-2 się bawią )! Zatem wchodzenie do takiej sali zostało ujęte planem: 1 raz w tygodniu zamiast wf-u. Bo lekcji na zabawę w siatce godzin ministerstwo nie przewidziało!
Miały powstać place zabaw przy szkołach.... Szczęśliwe te szkoły, którym udało się pomysł zrealizować i pieniądze uzyskać. Większość niestety nie ma placu zabaw.  O sprzęcie sportowym, a raczej jego braku w szkołach nie wspomnę. O sprzęcie muzyczny - również.
A kryzys  teraz- trza oszczędzać. Premier cięcia zapowiada!

Dodam, że dzieci noszą ze sobą podręczniki i przybory szkolne. Co mogą zostawić w szkole, zostawiają, ale i tak ciężary codziennie dźwigają.
Uczniowie w szkole podlegają ocenie. Wprawdzie wprowadzono ocenę opisową semestralną, jednakże są oceny bieżące. Na jakiejś podstawie tę semestralną trzeba wystawić. W różnych szkołach jest różnie. U nas system punktowy. Cały system oceniania ujęty jest w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania, zwanym WSO. A zatem to, jak zaburzony manualnie Jaś narysuje lub napisze powinno znaleźć odbicie w ocenach. W przedszkolu czegoś takiego nie ma. Jest opisowa diagnoza, ale dziecko nie jest poddawane presji oceniania.

Pani Zawadzka pięknie opowiadała, jak to bez zapowiedzi odwiedzała różne szkoły i patrzyła, czy są przygotowane na przyjęcie dzieci sześcioletnich. Mój boże!
Jeżeli pani Zawadzka tak sobie swobodnie mogła chodzić po wybranej przez nią szkole i zaglądać w najróżniejsze kąty, to ja jestem porządnie zaniepokojona o bezpieczeństwo dzieci uczących się w tej szkole.
Zakładam jednak,że została rozpoznana i oprowadzana. Który dyrektor pokaże słabe punkty swojej placówki? Musiałby być chory na umyśle!
A potem taka baba gada i opowiada... i przekonuje...

Na ten temat mogłabym długo jeszcze pisać i mówić.
Reasumując :

Moim zdaniem naukę w szkole powinny rozpoczynać dzieci, które osiągnęły pełną dojrzałość szkolną. A jeśli chcemy objąć obowiązkową nauką wszystkie sześciolatki - należy całkowicie zmienić system edukacji.

ALE TEN RZĄD LEPIEJ NIECHAJ SIĘ TEGO NIE PODEJMUJE. WYSTARCZAJĄCO CHAOSU WPROWADZIŁ I WSZYSTKIM ŻYCIE UTRUDNIŁ.